dinsdag 18 januari 2011

Mmm daar zit een luchtje aan

 Een heerlijke regenachtige dinsdagochtend, ik stap een overvolle tram in en ruik het aroma me al tegemoet komen. Een mengeling van oud zweet, gestikte natte jassen (die misschien net iets te lang niet gewassen zijn) ah en daar nog een vleugje parfum van die dame die er net iets te veel van gebruikt heeft deze morgen. Wat zou het toch fijn zijn als ze een i-pod hadden voor je neus, even niets anders ruiken dan de geur van de zee op een winderige najaarsdag.
Tijdens mijn werk als dierenarts word ik ook de hele dag geconfronteerd met verschillende geuren. Ik heb het hierbij niet over de geuren die ik bij de eigenaren kan ruiken, maar over de geurtjes van de honden en katten. Elke geur heeft zo zijn eigen oorzaken.

Foetor ex ore

De meest voorkomende reden waarom mensen klagen over vervelende geuren bij hun huisdier is toch wel het uit de bek stinken van de hond of de kat ook wel genoemd de foetor ex ore.  De oorzaak hiervoor kan liggen in de mond zelf (bv gebitsproblemen), maar ook elders in het lichaam bijvoorbeeld bij een ontregelde suikerziekte.

In de meeste gevallen van een Foetor ex ore is er sprake van gebitsproblemen. Door de vorming van tandplak (en eventueel tandsteen) ontstaat er een overmatige groei aan bacteriën en deze zorgen voor de “vieze” geur uit de mond. Ook zien we (helaas) regelmatig ontstekingen van kieswortels, met tevens kieswortel abcessen. Deze geven aanleiding tot een nog veel indringendere geur. De problemen zijn vaak goed op te lossen door het gebit goed te reinigen (soms noodzakelijk onder narcose) en eventuele aangedane elementen te trekken of te restaureren. Ook is het gebruik van antibiotica soms noodzakelijk om de overmaat aan bacteriën in de bek te verwijderen.
 Het komt voor dat dieren uit de bek gaan stinken omdat hun nieren niet meer werken, ze ruiken dan echt naar oude urine, dit komt omdat het overmatige ureum door bacteriën wordt omgezet in ammoniak.
 Wanneer er sprake is van Diabetes Mellitus (suikerziekte), dan kan er, wanneer de suikerziekte niet behandelt wordt, soms sprake zijn van een aceton lucht uit de bek van de hond of de kat. Dit is een hele specifieke lucht, het ruikt net als lijm en is een reden om op zeer korte termijn een afspraak met een dierenarts te maken.
 Er zijn uiteraard ook vele andere oorzaken, waardoor dieren uit de bek gaan stinken denk aan: ontstekingen van de keel, of de luchtwegen, tumoren in de mondholte, bepaalde voedingsstoffen (net als bij ons zelf). Maar de belangrijkste zijn toch de gebits- en de nierproblemen.

De huid/vacht

Een typische hondengeur kent iedereen wel, maar deze geur die je wel eens ruikt bij een natte hond is niet een veel gehoorde klacht, hier kan bijna iedereen wel mee leven. Erger wordt het wanneer de hond altijd stinkt. Je kan hem aan ruiken komen is een klacht die we helaas nogal eens horen. Vaak is er bij deze dieren sprake van een ontsteking van de huid. Of door bacteriën, maar ook regelmatig door  gisten (malassezia). Deze ontstekingen zijn zeer regelmatig een gevolg van een onderliggende allergie, daarover een andere keer meer.
Ook oorontstekingen kunnen heel erg vervelend ruiken. Dit komt meestal door dezelfde oorzaken de geur van de huid. Alleen de oren zijn een nog “betere” broedplaats voor bacteriën en gisten dan de huid al is.

De achterkant

Vanuit de achterkant komen (uiteraard) altijd vele vervelende geurtjes. De ontlasting van een hond of kat zal nooit naar rozen gaan ruiken. Het kan natuurlijk wel zo zijn dat de ontlasting plotseling van geur verandert. Dit kan wel een indicatie zijn dat er iets aan de hand is.
Aan de achterkant bevinden zich ook de anaalklieren. 2 met erg stinkende vloeistof gevulde klieren die geleegd kunnen worden door de hond of de kat. Meestal gebeurd dit geleidelijk en op de ontlasting, maar soms (bv bij extreme angst) legen honden of katten ze in 1 keer volledig. Dit kan heel erg vervelend ruiken. De anaalklieren raken ook wel eens overvuld. Dieren gaan dan met hun billen over de grond (sleetje rijden), dan is aan ons, dierenartsen, de dankbare taak om ze te legen. De favoriete klus voor de lunch.

Er zijn een heleboel redenen, waarom onze huisdieren minder lekker gaan ruiken. De meeste zijn goed te behandelen! Dus stinkt uw hond  of kat? Ga even langs bij uw dierenarts, wie weet is het goed op te lossen dat scheelt u en uw huisdier veel ellende en ergernis.










vrijdag 14 januari 2011

Auw mijn oude botten!

Mevrouw de Vries komt met haar 12 jaar oude kat Felix langs voor zijn jaarlijkse gezondheidscontrole en vaccinatie. Bij binnenkomst vraag ik uiteraard eerst even uitgebreid na hoe het gaat met Felix. Mw, de Vries (het personeel van Felix) geeft aan dat Felix wat oud aan het worden is, maar dat het verder allemaal goed gaat. Ik vind Felix helemaal nog niet oud en vraag dus toch maar even door:”waarom vindt u Felix oud worden mevrouw?” Nou hij begint wat meer te slapen en hij springt niet meer zo hoog op tafel. Spelen met zijn muis heeft hij ook niet zo veel zin meer in.

Bij het onderzoeken van Felix haalt hij boos uit, wanneer ik aan zijn onderrug kom. Kennelijk vind hij dit toch niet zo heel erg fijn. Mw. De Vries vertelt aan mij dat hij dit vroeger erg fijn vond om daar geaaid te worden, maar dat hij dit sinds een jaar liever niet meer heeft.

Na wat overleg met Mw. De Vries besluiten we toch maar een foto te maken van de onderrug van Felix. En daarop is de oorzaak van het  “ouder” worden van Felix duidelijk te zien. Spondylose van de onderrug (ten gevolge van osteoarthritis).
We starten met speciale gewrichtsvoeding en een pijnstiller. Een maand later komt Felix op controle en mevrouw vertelt dat Felix zich weer helemaal gedraagt zoals een jonge kat. Hij rent weer, speelt en springt weer.

Dit lijkt een verhaal dat niet veel voorkomt, maar niets is minder waar. Ongeveer 90% van de katten die ouder is dan 12 jaar heeft in bepaalde mate last van osteoarthritis/artrose. Dit geeft uiteraard niet altijd klinische klachten. Veel eigenaren van katten geven de leeftijd van hun kat de schuld. Ach hij wordt een dagje ouder. Dat hoort erbij het als je ouder wordt zijn “excuses” die ik zeer frequent hoor.  Maar niets is minder waar. Onze katten kunnen, net als wij zelf, steeds vitaler oud worden. Mits ze een goede voeding, verzorging en medische zorg krijgen.

Maar dan even over artrose/osteoartritis, wat is dit nou eigenlijk?
Artrose staat ook wel bekend als gewrichtsslijtage, dit is eigenlijk onjuist. Er is namelijk geen sprake van slijtage in het gewricht, maar juist van nieuwvorming van bot. Daarnaast is er vaak sprake van ontsteking (artritis) in het gewricht, dus botnieuwvorming en ontsteking.
De artrose is niet meer te verhelpen, de ontsteking en de pijn kunnen we wel tegen gaan.

De symptomen die we bij onze katten kunnen zien zijn:
  • Minder/minder hoog springen (op of af) ?
  • Stijf lopen
  • Minder interesse in zijn/haar omgeving
  • Minder spelen
  • Minder of niet meer wassen (of op bepaalde plekken niet meer wassen)
  • Minder alert zijn
  • Kreupelheid of stijfheid
  • Buiten de bak plassen
  • Minder goed door het kattenluik kunnen
  • Moeilijker de trap op of af lopen
Wat kunnen we er aan doen?
    • Medicatie
    • Gewichtsbeperking
    • Speciale voeding


Medicatie

Bij artrose is er sprake van een aseptische ontsteking van het gewricht (dit wil zeggen dat er sprake is van ontsteking zonder de aanwezigheid van bacteriën, virussen of parasieten). Deze ontsteking kunnen we bestrijden met NSAID’s. Deze middelen geven ook pijnstilling, maar in dit geval is vooral het ontstekingsremmende effect van belang

Gewichtsbeperking

Hoe lichter het dier, hoe minder belasting op de gewrichten. Overgewicht is zelfs een belangrijke veroorzaker van artrose bij onze huisdieren

Voeding

De kat kan erg veel baat hebben bij het eten van een speciaal dieet voer J/D voeding van Hill’s. Hill's J/D bevat hoge gehaltes aan EPA, een omega-3 vetzuur dat genen blokkeert die kraakbeenvernietigende enzymen produceren. Daarnaast controleert het de gewrichtsontsteking waardoor de pijn vermindert.

Heeft uw kat dus last van de bovenstaande klachten, geef niet direct de leeftijd de schuld, maar al te vaak is er sprake van een al dan niet te verhelpen aandoening. Ook onze katten kunnen een zeer vitale oude dag hebben. Vraag maar aan mijn vrolijke Elvis van 15 die nog als een kitten door het huis rent.